9 ME 11 Δεκεμβρίου 'Ολυμπος

[AlexHwaRang]

Μπορεί να μείνει στην ιστορία, μπορεί και να ξεχαστεί. Γεγονός είναι ότι είχαμε μία ξεχωριστή πυκνότητα ατυχημάτων και δυστυχηματων στο ίδιο βουνό τις ίδιες ημέρες. Τα βαθύτερα αίτια δεν μπορεί παρα να είναι συστηματικά. Χρήσιμο είνια, για εμάς τους ορειβάτες, να τα αναγνωρίσουμε για να γίνουμε καλύτεροι. Παρακαλώ τις σκέψεις σας.

[AlexHwaRang]

- Πιθανότητα ατυχήματος 1%. 10 άτομα στο βουνό θέλουν 10 ημέρες για να έχει κάποιος ατύχημα. 100 άτομα στο βουνό σε μία ημέρα, θα γυρίσουν οι 99.

- Τις εποχές μετάβασεις¨Φθινόπωρο - Χειμώνας ή Ανοιξη-Καλοκαίρι, τα βουνά, ιδίως τα ψηλά έχουν σημεία προβληματικά με νερά, πάγο ή χιονούρες. Τέλη Νοέμβρη, αρχές Δεκέμβρη και χωρίς χιόνια, τα μονοπάτα είναι παγωμένα και μόνο από το δρόσο. Κραμόν δεν βάζεις όμως γλιστράει.

[pikaifi]

Μάλλον εννοείς συστημικά, αλλά ποιο είναι το σύστημα στο οποίο αναφέρεσαι; Το βουνό; Ή η ορειβασία με ό,τι συνεπάγεται;
Με τα ατυχήματα στην Ελλάδα υπάρχει το εξής σοβαρό πρόβλημα. Γενικά θεωρούνται στίγμα για τον αποθανόντα και η κουβέντα γι' αυτά είναι ταμπού, οπότε το να μάθει κάποιος τι ακριβώς συνέβη δεν είναι και εύκολο. Βέβαια κάτι τέτοιο έχει μία βάση (όπως πολλά παράλογα πράγματα άλλωστε), καθώς ο εξυπνακισμός και η αμετροέπεια δεν είναι σπάνιος (και) στην ορειβατική κοινότητα, αλλά δεν παύει να είναι προβληματικό. Τα ατυχήματα θα έπρεπε να συζητιούνται και να αναλύονται για τον λόγο που είπες, αν όχι άμεσα,τουλάχιστον μετά από ένα χρονικό διάστημα και κανονικά περιπτώσεις ατυχημάτων πρέπει να διδάσκονται και στις σχολές. Άσε που από τη στιγμή που η κουβέντα για τα ατυχήματα δεν γίνεται με οργανωμένο τρόπο και κάπως υπεύθυνα, οι φήμες μετά οργιάζουν.
Για τα πρόσφατα τώρα δεν μπορούν να απαντηθούν βασικά ερωτήματα για να βγει μια άκρη. Το βουνό οκ ήταν παγωμένο. Αυτό όμως τι ακριβώς σημαίνει; Είχε verglass στις πέτρες; Υπήρχε ο βασικός εξοπλισμός και αν υπήρχε θα βοηθούσε; Έγιναν λάθη; Τι λογής ήταν αυτά; κλπ. κλπ.
Πάντως η προσωπική μου εμπειρία και οι περιπτώσεις που στην ομάδα θα μπορούσαμε να την πατήσουμε άσχημα έχουν να κάνουν με τα εξής πολύ γενικά πράγματα: α) παραβίαση κάποιων πρωτοκόλλων ασφαλείας από απειρία ή από σιγουριά/ χαλαρότητα, β) λάθος εκτίμηση της διαδρομής και του καιρού. Αυτά όμως είναι και πράγματα που κατά τη γνώμη μου διορθώνονται και εξελίσσονται και αυτά πρέπει να τσεκάρουμε πρώτα για να περιορίζουμε τους κινδύνους, οι οποίοι ως γνωστόν πάντα θα υπάρχουν.

[AlexHwaRang]

Ναι 'Συστημικά' vs 'Συμπτωματικά' ή ΄Τυχαία'. Δηλαδή κοινά, επαναλαμβανόμενα, που προκείπτουν ύστερα από συγκεκριμένες ακολουθείες.

Σκοπός είναι να γίνει/γίνεται μία ανάλυση των ενεργειών και του πλαισίου χωρίς λαϊκά δικαστήρια και καταδίκες. προφανώς για την υπενθύμιση πρωτοκόλλων και ίσως την ανανεώσή τους.

παρένθεση: σε κάθε ατύχημα η συνήθεις ετυμηγορία είναι "Αφού ήταν μαλάκας" ή έφταιγε ο Σύλλογος ή ο οδηγός. Νομίζω είναι άδικο και δεν αρκεί.

[AlexHwaRang]

¨εχει κανείς παραπάνω λεπτομέρειες;

[cos_tas]

Θα συμφωνήσω με το διαχωρισμό συστημικών και συμπτωματικών αιτίων. Για τα συμπτωματικά, δε νομίζω πως μπορούμε να πούμε πολλά. Τα ορειβατικά ατυχήματα έχουν να κάνουν και με τυχηματικούς παράγοντες που ενεργούν απροειδοποίητα και απρόβλεπτα (λιθοπτώσεις, ακραία μεταβολή καιρού, άγνωστο πρόβλημα υγείας, κλπ).
Προσωπική μου άποψη είναι πως όταν συμβαίνει ένα ατύχημα, και ως αίτιο αναγνωρίζεται το συστημικό λάθος, σημαίνει πως κάτι δεν πήγε καλά με την εκπαίδευση. Είναι κοινότυπο να τα ρίχνουμε στην παιδεία, αλλά δε μπορώ να φανταστώ κάτι διαφορετικό, και πάνω σ'αυτό το μοτίβο θα συνεχίσω.
Η αρχή θα πρέπει να γίνει κατά τη γνώμη μου από την Ε.Ο.Ο.Α.., επενδύοντας σε δύο κατευθύνσεις: 1) Εκπαίδευση των ενεργών στελεχών εκπαίδευσης στην ανάλυση και αποτροπή ατυχημάτων και 2) προώθηση των σχολών ορειβασίας/αναρρίχησης/ορειβατικού σκί σε όλη την Ελλάδα.
Δεν γνωρίζω πολλά για την εκπαίδευση των στελεχών πάνω στην ανάλυση και αποτροπή ατυχημάτων και σε καμιά περίπτωση δε τα γράφω αυτά σα να ρίχνω ευθύνες στην ομοσπονδία ή για να υποδείξω πράγματα.
Για την προώθηση των σχολών, μπορώ να προτείνω μια επιβράβευση των συλλόγων που διοργανώνουν σχολές σε ετήσια βάση, που θα λειτουργεί ως κίνητρο (π.χ. πόντους για την ετήσια κατάταξη), ή κάτι άλλο, για να μιλάμε για αύξηση των καταρτισμένων ορειβατών. Να μην βασίζεται η ομοσπονδία μόνο στη θέληση και στην ενέργεια των τοπικών στελεχών εκπαίδευσης και των συλλόγων.
Σχετικά με την εκπαίδευση των στελεχών στην ανάλυση των ατυχημάτων, θα πρέπει να περιμένουμε πως αυτή η γνώση θα διοχετευτεί καταλλήλως στους εκπαιδευόμενους ορειβάτες και πως θα γίνεται με κάποιο τρόπο η καταγραφή και η ανάλυση (από τα στελέχη) σε κάθε ορειβατικό ατύχημα που πέφτει στην αντίληψη των συλλόγων και της Ε.Ο.Ο.Α.. Για παράδειγμα: γίνεται ένα αναρριχητικό ατύχημα, ανατίθεται σε κάποιον εκπαιδευτή αναρρίχησης η διερεύνηση των συνθηκών, βγαίνει το πόρισμα και ενημερώνεται το εγχειρίδιο εκπαίδευσης με τα ευρήματα.
Η εφαρμογή των ανωτέρω, δεν είναι εύκολη, καθώς αναφερόμαστε σε ανθρώπους - όχι σε μηχανές. Μεταξύ άλλων, υπάρχει ο παράγοντας εγωισμός, που είναι ιδιαιτέρα καθοριστικός για την επιτυχία του εγχειρήματος. Δηλαδή, θα ρίξει τον εγωισμό του κάποιος που συμμετείχε ή προκάλεσε ένα ατύχημα για να μαθευτούν τα αίτια; Θα "θυσιάσει" ο σύλλογος τη φήμη του ανακοινώνοντας το ατύχημα (σε περίπτωση "μικρού" ατυχήματος που δε βλέπει τη δημοσιότητα), θα ρίξει τον εγωισμό του ο ορειβάτης για να συμμετάσχει σε μια σχολή αρχαρίων ("μα εγώ δεν είμαι αρχάριος");
Η διαδικασία της διερεύνησης μπορεί να δώσει τεχνικά στοιχεία (λάθη στη χρήση εξοπλισμού - αστοχία υλικών, κ.α.) σε πρώτη φάση και να βγάλει στη συνέχεια τα πραγματικά αίτια (είχε εκπαιδευτεί ο εμπλεκόμενος ορειβάτης; υπήρχαν ελλείψεις στην εκπαίδευση; ήταν επαρκώς προετοιμασμένος για το στόχο του;). Αν αφήσουμε στην άκρη τα συναισθήματα, μόνο καλό μπορεί να βγει. Ακόμη και 1 στους 10 που βγαίνουν απ τις σχολές, να έχει πάρει το 50% απ την εκπαίδευση, μπορεί να αποτρέψει τουλάχιστον 1 ατύχημα.
Έγινε κάτι το προηγούμενο Σαββατοκύριακο, που στατιστικά δεν το περιμέναμε, και όλοι μπήκαμε στη διαδικασία να αιτιολογήσουμε τα συμβάντα. Στα δε κοινωνικά δίκτυα, ξεχώριζαν τα σχόλια "Σεβασμός στο βουνό", "δεν πας χωρίς έμπειρους στον Όλυμπο" και άλλα στο ίδιο στύλ, που έμμεσα βάζουν το σχολιαστή σε υπεροπτική θέση (εγώ δεν έχω κάνει ποτέ λάθος στο βουνό, το σέβομαι πάντα) και ρίχνουν λάσπη στους εμπλεκόμενους. Δεν είμαστε σε θέση να ξέρουμε τι έγινε, σίγουρα είναι δύσκολο να μάθουμε, και δε θα βγει κάτι θετικό απ'αυτό. Θα μείνει στην ιστορία ως το τριήμερο που πείνασε ο Δίας.
Ένα χαρακτηριστικό της κοινωνίας μας είναι η ευκολία που ξεστομίζουμε κουβέντες που αρμόζουν σε εμπειρογνώμονες. Και συνήθως ξεκινούν: "Μετράω 25χρόνια στο βουνό και έρχεσαι να μου πεις εσύ γιατί γκρεμοτσακίστηκε ο κακομοίρης;". Θεμιτή η εμπειρία, αλλά δε φτάνει. Πρέπει να υπάρχει και κάποιος πραγματικά ειδικός στο θέμα. Η εμπειρία των ανθρώπων που μαρτυρούν ή επιζούν του ατυχήματος είναι αυτή που έχει ουσία και πρέπει να ακούγεται.
Έχει αντίστοιχα σημασία ποιός είμαι εγώ που γράφει αυτές τις αράδες, και πόσα χιλιόμετρα έχω γράψει στα βουνά; Ας πούμε ότι γράφω απλά τις σκέψεις μου, σα να προσπαθούσα να λύσω ένα ζήτημα σχετικό με τη δουλειά μου.

[Nikolas_A]

Για την προώθηση των σχολών, μπορώ να προτείνω μια επιβράβευση των συλλόγων που διοργανώνουν σχολές σε ετήσια βάση, που θα λειτουργεί ως κίνητρο (π.χ. πόντους για την ετήσια κατάταξη), ή κάτι άλλο, για να μιλάμε για αύξηση των καταρτισμένων ορειβατών.

Στον ισχύοντα κανονισμό έχει καταργηθεί η πριμοδότηση κάθε μη αγωνιστικής δράσης. Δε θυμάμαι αν οι σχολές περιλαμβάνονταν στον παλιό, θυμάμαι π.χ. τη διοργάνωση ΠΟΣ, λειτουργία βιβλιοθήκης κ.α. Ίσως να ήταν απαίτηση της ΓΓΑ, καθώς, ως γνωστόν, είμαστε... αθλητική ομοσπονδία!

Για παράδειγμα: γίνεται ένα αναρριχητικό ατύχημα, ανατίθεται σε κάποιον εκπαιδευτή αναρρίχησης η διερεύνηση των συνθηκών, βγαίνει το πόρισμα και ενημερώνεται το εγχειρίδιο εκπαίδευσης με τα ευρήματα.

Αυτό πρέπει να το διεκδικήσει η ΕΟΟΑ, να γίνει ο επίσημος φορέας έκδοσης πορίσματος για ορειβατικά-αναρριχητικά ατυχήματα. Στο ΠΣ υπάρχουν στελέχη με τεχνικές γνώσεις αναρρίχησης (που απέκτησαν παρακολουθώντας με δικά τους χρήματα σχολές συλλόγων) αλλά μάλλον δεν είναι ο κανόνας. Αυτό συμπεραίνω διαβάζοντας περιγραφές του τύπου "ο ορειβάτης κινούμενος σε απότομο μονοπάτι γλύστρισε και βρέθηκε να κρέμεται στο γκρεμό" σε αναρριχητικό ατύχημα!